“Geo” Stevia – naturalny środek słodzący, 300 razy słodszy od cukru.

“Geo” Stevia – naturalny środek słodzący, 300 razy słodszy od cukru.

W poszukiwaniu zastępczych środków słodzących, wskazanych zwłaszcza dla osób otyłych oraz chorych na cukrzycę, coraz większą uwagę zwraca się na pozyskiwanie ich ze świata roślinnego. Do znanych nam roślin zawierających związki słodzące należy lukrecja gładka Glycyrrhiza glabra. Zawarta w jej korzeniu glicyryzyna (12%) należąca do saponin triterpenowych jest 50-100 razy słodsza od sacharozy.

Liście Stevii – 300 -krotnie słodsze od cukru. Zero kalorii.

Pierwszy sklep w Lublinie gdzie dostępna jest “GEO STEVIA”to:
„Społem” Lubelska Spółdzielnia Spożywców w Lublinie.
SKLEPY SPOŻYWCZE LUX MINI nr. 147
ul. Wyszyńskiego 15
Sklep czynny:
poniedziałek – piątek 6:30 – 16:00
sobota: 7:00 – 14:00

Z roślin pochodzących z innych stref klimatycznych bogatych w substancje słodzące należy wymienić:
– gwinejską Dioscoreophyllum cumminsi, której nasiona zawierają monelinę 300 razy słodszą od sacharozy;
– afrykańską Pentadiplandra brazeana, ze związkiem pentadyną 300 razy słodszym od sacharozy;
– występującą w Malezji i Wietnamie Curculigo latifolia, zawierającą w owocach kurkulinę 900 razy słodszą od sacharozy;
– z chińskiej prowincji Yunan Capparis masakai, zawierającą w owocach mabilinę, słodszą 375 razy od sacharozy.

Ostatnio dużą uwagę, zwłaszcza w Japonii i krajach południowoamerykańskich poświęca się roślinie Stevia rebaudiana Bertom z rodziny Asteraceae, pochodzącej z Brazylii i Paragwaju. Jest to krzew osiągający wysokość ok. 80 cm, obejmujący obecnie swym zasięgiem obszar od południowo-zachodnich granic USA do pólnocnej Argentyny poprzez Meksyk, Andy i górskie regiony Brazylii. W Ameryce znanych jest ponad 80 gatunków z rodzaju Stevia, ale szacuje się, że na całym obszarze występowania jest ich ok. 150-300.

Stevia rebaudiana znana jest jako Caa-che i Azuca-caa, co znaczy „słodka roślina”. Surowcem zawierającym związki słodzące są liście. Pierwszy, który opisał tę roślinę i prowadził badania nad wyizolowaniem z niej rozpuszczalnych w wodzie związków słodzących, był Bertoni. Następnie zajęli się nią Rasenach i Dietrich. Ten ostatni wyizolował z niej dwa związki „słodzące”, z których jeden nazwany został stewiną, a po dalszych badaniach chemicznych – stewiozydem.

Wiele uwagi stewiozydom poświęcili naukowcy Narodowego Instytutu Chorób Metabolicznych przy Uniwersytecie w Betsaidzie (Maryland) oraz grupa badaczy japońskich Uniwersytetu w Hiroszimie i Hokkaido. Efektem tych badań było wyodrębnienie kilku innych glikozydów diterpenowych, a wśród nich rebaudozydu A jednego z ważniejszych i najsłodszych, o przyjemnym smaku. W liściach zidentyfikowano ponadto sterole, taniny, olejki eteryczne zawierające m.in. limonen, geraniol, pinen i terpen.Liście Stevii - 300 -krotnie słodsze od cukru. Zero kalorii.

Stosowanie stewiozydów oraz ekstraktów z liści jako substancji słodzących było od dawna praktykowane w Paragwaju. Stevia rebaudiana nazywana w Paragwaju „słodkim zielem paragwajskim” używana była przez różne plemiona tubylcze jeszcze przed kolonizacją hiszpańską (XVII w.). Wywarem z liści słodzono różne napoje, m.in. herbatę „mate” i kawę. Wywar z liści, kwiatów i młodych sproszkowanych gałązek zalecano także w cukrzycy. Stosuje się go po dziś dzień, parząc w wodzie sproszkowany surowiec przez kilkanaście minut. Inną formą jest koncentrat w postaci syropu używany jako słodzik.

Uprawy Stevii

Stewiozydy i czyste ekstrakty z liści Stevia rebaudiana są szczególnie popularne i chętnie wykorzystywane w przemyśle spożywczym w Japonii. Dosładza się nimi konserwy w zalewie octowej, pasztety mięsne i rybne, sos sojowy, „pastę” fasolową, napoje owocowe, lody, gumy do żucia. Znajduje to wyraz w dużym zainteresowaniu jej uprawą w miejscowych warunkach, dokąd sprowadzono ją w 1971 r. z Paragwaju. Niewystarczającą podaż upraw krajowych pokrywa import z południowej Korei, Tajwanu i innych południowo-wschodnich krajów azjatyckich. Według szacunków zużycie liści Stevia rebaudiana do produkcji stewiozydów i ekstraktów oraz słodzików zastępujących cukier wynosiło 700-1000 t (sucha masa) w 1979 r. i 1500-2000 t w 1991 r.

Stewiozydy charakteryzują się dużą stabilnością w odniesieniu do pH i temperatury. Mają delikatny smak, podobną do sacharyny zdolność słodzącą, nie fermentują i nie żółkną pod wpływem ogrzewania.

Czysty stewiozyd (93-95%) ma trwały gorzkawy lub ściągający smak, przy czym wraz ze zmniejszeniem czystości związku staje się on mniej przyjemny. Jest jednak lepszy niż glicyryzyny, sacharyny i innych substancji słodzących, np. aspartamu, cyklamatu sodowego. Organoleptyczne porównanie wykazało, że czysty stewiozyd jest 300 razy słodszy od sacharozy w stężeniu 0,4%, 150 razy od sacharozy 4% i 100 razy od sacharozy 10%.

Grupą odpowiedzialną za właściwości słodzące są sacharydy z C-13 i C-19 oraz grupa ezometylenów z C-17. W efekcie próby nad likwidacją posmaku, jaki zostaje po stewiozydzie, wykazały, że jego organoleptyczną jakość poprawiały w malejącej kolejności: sacharoza, glukoza, fruktoza, cukier inwertowany i sacharyna. Dodatek kwasu octowego, cytrynowego oraz chlorku sodu nie powodował żadnych efektów. Korzystnie wpływało także dodanie aminokwasów, peptydów, soli zasadowych kwasów organicznych i nieorganicznych, gum i glukolaktonów. Niektóre patenty japońskie uwzględniają dodatek sacharozy lub fruktozy, co poprawia nie tylko smak substancji słodzących ze Stevia rebaudiana, ale nadaje drinkom i innym napojom świeżości, a w wyrobach tytoniowych podnosi aromat.

Badano także toksyczność surowca i jego wpływ na procesy metaboliczne organizmu, reprodukcję itp. Eksperymenty przeprowadzone na szczurach karmionych paszą z dodatkiem stewiozydów w ilości 0,28%, 1,40% i 7% nie wykazały ich ujemnego wpływu na płodność, przebieg ciąży i zdrowotność młodych.

Stwierdzono pewien wpływ stewiozydów na przemianę węglowodanów. Pierwsze badania w tym zakresie wykonane w Paragwaju wykazały, że po podaniu wodnego ekstraktu z suszonych liści (bez określenia dawki) u 25 dorosłych osób nastąpiło po 6-8 godzinach zmniejszenie poziomu glukozy we krwi o 35,2% w stosunku do stanu wyjściowego.Uprawy Stevii

Okazało się także, że Stevia rebaudiana ma właściwości przeciwbakteryjne. Z wydzielonych chromatograficznie 8 niezidentyfikowanych związków zawartych w ekstraktach z liści, 2 okazały się aktywne przeciwko różnym szczepom bakterii, szczególnie Pseudomonas aeruginosa i Proteus vulgaris. Pozostale miały właściwości słodzące, a tylko nieznaczną aktywność bakteriostatyczną.

Zaletą stewiozydów jest ograniczanie próchnicy zębów powodowanej przez Streptococcus mutans. Dlatego warto zastąpić nimi popularne cukry (glukoza, fruktoza) w różnych preparatach doustnych (pasty do zębów, płukanki).

Stewiozydy nie mają większego wpływu na układ sercowo-naczyniowy. Miesięczny okres picia herbaty z liści Stevia rebaudiana przez 18 osób w wieku 18-40 lat nie spowodował znaczących zmian. Stwierdzono jedynie nieznaczne (9,5%) obniżenie ciśnienia tętniczego skurczowego i rozkurczowego. Badania laboratoryjne przeprowadzone w krajach Ameryki Południowej wykazały, że stewiozydy mają pewną aktywność w niektórych procesach fizjologicznych, jednak dane z literatury na ten temat są dosyć skromne.

Dr Barbara Hojden
Wiadomości Zielarskie 3/2000

Źródło: www.przychodnia.pl

geostevia