“Leczenie cukrzycy – dla kogo leki doustne” Tarnogród 05-12-2013

Dnia 5-12-2013r w Tarnogrodzkiej Szkole Cukrzycy odbyło się ostatnie w tym roku kalendarzowym spotkanie edukacyjne .

Wykład pt

“Leczenie cukrzycy -dla kogo leki doustne”

wykład przygotowany przez Porozumienie Zielonogórskie Lekarzy poprowadził Kierownik Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Przychodnia Lekarska w Tarnogrodzie dr Roman Cichocki, treść wykładu w załączeniu.

„Leczenie cukrzycy- dla kogo leki doustne”
Leki doustne- stosowane są w cukrzycy typu 2.
Decyzję o zastosowaniu leku podejmuje lekarz. Leki doustne są
zalecane u każdego z typem 2 cukrzycy, u kogo nie występują
przeciwwskazania do ich stosowania.
Leki na cukrzycę, ze względu na siłę działania, wydawane są
z apteki wyłącznie na receptę.
Z uwagi na budowę chemiczną i sposób działania można je
podzielić na pięć dużych grup.
W każdej grupie występuje wiele rodzajów leków ( różniących się
między sobą pod względem budowy chemicznej).
Leki o jednakowej budowie i składzie chemicznym są
produkowane przez wielu producentów pod różnymi nazwami
handlowymi.
Chory leczący się u kilku lekarzy różnych specjalności powinien
zawsze okazywać lekarzowi spis wszystkich pobieranych leków,
aby uniknąć niebezpiecznych skojarzeń stosowanych leków.
1. Pochodne biguanidu – obecnie na świecie stosowana jest
jedynie metformina. W Polsce dostępna jest pod różnymi nazwami
handlowymi (Metformax, Siofor, Glucophage, Gluformin,
Metformin, Metforatio, Metfogamma, Metafor, Formetic).
Metformina obniża poziom cukru we krwi przez zmniejszenie
insulinooporności. Uwrażliwia komórki organizmu na działanie
insuliny produkowanej przez trzustkę.
Zmniejsza wchłanianie glukozy z jelit i hamuje wytwarzania
glukozy w wątrobie. Te korzystne mechanizmy działania
obniżającego poziom cukru we krwi, są szczególnie widoczne
u osób otyłych. Dlatego jest polecana jako lek pierwszego wyboru
u osób otyłych z cukrzycą. Metformina poprawia profil lipidowy,
pomaga w zmniejszaniu masy ciała i obniżaniu ciśnienia
tętniczego. Dawkę podawanej metforminy należy zwiększać
stopniowo, co pozwala uniknąć jej działań niepożądanych ze
strony przewodu pokarmowego. Nie należy przekraczać dawki
dobowej 2500-3000mg. Dla uniknięcia objawów ubocznych
najlepiej ją spożyć w trakcie lub po posiłku.
Należy dokładnie rozważyć przeciwwskazania do stosowania tego
leku (niewydolność wątroby, nerek, serca, niewydolność
oddychania, podeszły wiek)
2. Pochodne sulfonylomocznika- nazwy farmakologiczne to:
glipizyd, gliklazyd, glimepiryd, glikwidon (Uwaga! leki te występują
w aptekach pod różnymi nazwami handlowymi).
Działanie ich polega na pobudzaniu komórek beta trzustki do
wydzielania insuliny. Insulina wydzielana w większej ilości
powoduje obniżenie poziomu glukozy we krwi.
Leki te przestają być skuteczne gdy komórki beta trzustki utracą
zdolność wytwarzania insuliny. Statystycznie dochodzi do tego po
5-10 latach od rozpoznania cukrzycy.
Konieczne jest wtedy rozpoczęcie leczenia insuliną.
Pochodna kwasu benzoesowego – repaglinid – mechanizm
działania jest podobny do pochodnych sulfonylomocznika. Lek ten
jest sporadycznie stosowana w Polsce ze względu na wysoką
cenę
3. Leki hamujące alfa-glukozydazę -akarboza- Glucobay. Hamuje
działanie enzymów jelitowych rozkładających węglowodany
złożone na cukry proste, przez co zmniejsza wchłanianie glukozy
z jelit. Obniżeniu ulega głównie glikemia poposiłkowa. Akarboza
stosowana jest chętnie w pierwszym etapie leczenia cukrzycy typu
2 i stanach przedcukrzycowych (u osób z rozpoznaną upośledzoną
tolerancją glukozy).
4. Glitazony (Tiazolidinendiony) – Zwiększają wrażliwość na
insulinę w komórkach tłuszczowych, mięśniowych i wątrobowych
powodując spadek poziomu cukru i poprawę parametrów
gospodarki lipidowej. W październiku 2010 na podstawie opinii
Europejskiej Agencji Leków stosowanie tych leków zostało
zawieszone na obszarze Unii Europejskiej. W Polsce były
sporadycznie stosowane ze względu na wysoka cenę
5. Inhibitory dipeptydylopeptydazy IV (inhibitory DPP IV, gliptyny)
zwiększają wydzielanie insuliny poprzez wpływ na układ
inkretynowy , Wykorzystują wpływ peptydu glukagonopodobnego
GLP-1 na wydzielanie insuliny pod wpływem glukozy i hamują
działanie glukagonu trzustkowego.Zwiększają poziom GLP-1
poprzez hamowanie jego inaktywacji
W Polsce są dostępne obecnie: sitagliptin, ,vildagliptyna,
saksagliptyna
Leki doustne z wymienionych grup często są stosowane łącznie.
Leki z różnych grup podajemy razem dopiero wtedy gdy leczenie
jednym lekiem nie pozwala na uzyskanie dobrego wyrównania
cukrzycy.
Nie każdy chory z cukrzycą może być leczony lekami doustnymi.
Przede wszystkim leki te stosowane są u osób z cukrzycą typu 2.
Nie wolno podawać doustnych leków przeciwcukrzycowych
u kobiet w ciąży. Są też przeciwwskazane u osób z uszkodzonymi,
niewydolnymi nerkami lub wątrobą.
Nie podajemy leków doustnych u osób w okresie
okołooperacyjnym, ze świeżym zawałem serca, w niewydolności
krążenia lub oddychania.
W trakcie leczenia tymi lekami konieczne jest regularne
kontrolowanie laboratoryjne czynności wątroby i nerek.