Szkoła cukrzycy po wakacjach … w Tarnogrodzie

W Tarnogrodzkim Ośrodku Kultury po wakacjach wznowiła swoją działalność Tarnogrodzka Szkoła Cukrzycy. Dnia 4 września 2014 roku odbyło się spotkanie zorganizowane przez diabetyków w Tarnogrodzie. Wykład pt: “Zawał serca, udar mózgu – czy to też powikłania cukrzycy” poprowadziła dr Jolanta Mazurek. Wykład został przygotowany przez Porozumienie Zielonogórskie Lekarzy.

Oto treść wykładu:

Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią najczęstszą przyczynę zgonu. Są też częstą przyczyną ciężkiego kalectwa, zmieniającego życie chorego i jego najbliższych. Najważniejsze z nich to choroba niedokrwienna serca oraz miażdżyca naczyń mózgowych. Cukrzyca przyspiesza rozwój miażdżycy tętnic, co stanowi podłoże tak zwanej makroangiopatii cukrzycowej. Szczególnie niebezpieczna jest miażdżyca tętnic wieńcowych odpowiedzialnych za odżywianie mięśnia sercowego oraz miażdżyca tętnic mózgu.

Miażdżyca tętnic, poprzez tworzenie wewnątrz naczyń “blaszek miażdżycowych” przewęża światło tętnicy. Powoduje to utrudnienie przepływu krwi dostarczającej tlen i substancje odżywcze do serca, mózgu oraz innych narządów. Początek procesu tworzenia i rozwoju blaszek miażdżycowych ma miejsce w śródbłonku naczyniowym. Śródbłonek to niezwykle delikatna struktura wyścielająca wnętrze tętnic, wrażliwa na zmiany ciśnienia tętniczego, poziomów glukozy, lipidów i wielu innych czynników. Pęknięcie blaszki miażdżycowej może całkowite zamknąć tętnicę i spowodować zawał serca bądź udar niedokrwienny mózgu. Wysokie poziomy cukru we krwi w przebiegu cukrzycy, zarówno te na czczo jak i po posiłkach mają istotne znaczenie w przyspieszeniu rozwoju miażdżycy tętnic.

Wszystkie czynniki wpływające na rozwój miażdżycy tętnic możemy podzielić na 3 grupy.

1. Cechy osobnicze (nie mamy na nie wpływu)

  • wiek powyżej 45 lat u mężczyzn i powyżej 55 lat u kobiet
  • płeć – mężczyźni chorują częściej niż kobiety
  • obciążenie rodzinne (genetyczne)

2. Choroby przyspieszające rozwój miażdżycy – nie mamy wpływu na ich powstanie, jednak od nas zależy czy będą skutecznie leczone:

  • nadciśnienie tętnicze
  • cukrzyca
  • zaburzenia gospodarki lipidowej (cholesterol, trójglicerydy)
  • otyłość

3. Cechy stylu życia (zależą w pełni od naszej woli)

  • palenie papierosów
  • nieprawidłowy sposób odżywiania
  • brak aktywności fizycznej

Choroba niedokrwienna serca i zawał serca

Miażdżycę tętnic wieńcowych u osób z cukrzycą charakteryzuje wcześniejszy początek i podstępny, często bezobjawowy przebieg. Zmiany miażdżycowe często dotyczą jednocześnie kilku tętnic wieńcowych. Badania wykazały, że źle leczona cukrzyca zwiększa 5- krotnie ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. Typowe objawy choroby niedokrwiennej serca to: ucisk w okolicy mostka, pieczenie, rozpieranie, ból promieniujący do żuchwy, lewego łokcia lub między łopatki. Ból może wystąpić po wysiłku fizycznym, po narażeniu na niską temperaturę otoczenia, wskutek silnych emocji. Chorzy z cukrzycą na ogół słabiej odczuwają dolegliwości bólowe, co związane jest głównie z neuropatią cukrzycową. Konsekwencją tego bywa stosunkowo częste występowanie bezbólowego, bezobjawowego zawału serca. Niejednokrotnie o fakcie przebycia zawału chory dowiaduje się dopiero przy okazji wykonywania badań kontrolnych. Występowanie zawału serca bez ostrzegającego przed nim bólu jest także jedną z przyczyn większej śmiertelności w zawale serca wśród chorych z cukrzycą. Czynnikiem wywołującym zawał serca w mechanizmie pęknięcia blaszki miażdżycowej może być nagły wzrost poziomu cukru.

Niebezpieczna u osób z chorobą niedokrwienną serca jest także ciężka hipoglikemia, zwłaszcza nocna, ponieważ może wywołać groźne dla życia zaburzenia rytmu serca. Chory musi więc tak kontrolować cukrzycę, aby nie dopuszczać do bardzo wysokich ani do bardzo niskich poziomów cukru. Ważne są pomiary poziomu cukru w 2 godziny po posiłkach.

W diagnostyce choroby niedokrwiennej serca wykorzystujemy EKG spoczynkowe, EKG wysiłkowe, echo serca, koronarografię. Istotne jest aby chory z już rozpoznaną chorobą wieńcową przyjmował regularnie leki zalecone przez lekarza leczącego. W sytuacjach nagłych, gdy pojawia się ból wieńcowy należy zaprzestać wysiłku oraz ograniczyć emocje. Gdy ból nie ustępuję należy przyjąć nitroglicerynę w tabletce pod język lub w aerosolu. Ten lek przyjmujemy zawsze w pozycji siedzącej lub leżącej ponieważ obniża on ciśnienie krwi. Gdy po 2 dawkach nitrogliceryny ból nie ustępuje w ciągu 10-15 minut, należy wezwać karetkę Pogotowia Ratunkowego.

Udar mózgu

Udar mózgu stanowi trzecią po chorobie niedokrwiennej serca i nowotworach złośliwych przyczynę śmiertelności w populacji ogólnej. Jest główną przyczyną niesprawności osób po 40 roku życia. W Polsce notuje się 75 tysięcy nowych udarów rocznie. Rehabilitacja i pielęgnacja chorych po przebytym udarze związana jest z ogromnym wysiłkiem i znacznymi kosztami. Ryzyko wystąpienia udaru mózgu u osób ze źle kontrolowaną cukrzycą zwiększa się 3-krotnie.

Udar niedokrwienny mózgu jest chorobą głównie osób w podeszłym wieku. Niestety u osób z cukrzycą występuje znacznie wcześniej, ma cięższy przebieg i wiąże się z większą śmiertelnością. Większe jest również ryzyko nawrotu udaru. Główną przyczynę udaru mózgu stanowi miażdżyca tętnic szyjnych i rozsiane zmiany miażdżycowe tętnic wewnątrzczaszkowych. Około 80% udarów to udary niedokrwienne, czyli związane z zaburzeniem przepływu krwi spowodowanym miażdżycą tętnic. Pozostałe 20% to udary krwotoczne spowodowane pęknięciem naczynia wewnątrzczaszkowego i wylewem krwi do mózgu. Objawy udaru zależą od miejsca i rozległości uszkodzenia mózgu. Mogą wystąpić: niedowład lub porażenie jednej strony ciała, zaburzenia mowy, widzenia, zaburzenia chodzenia z utratą równowagi. Wysokie poziomy cukru zwiększają też częstość powstawania licznych bezobjawowych ognisk niedokrwiennych w mózgu, czego konsekwencją może być wcześniejsze wystąpienie zmian otępiennych pochodzenia naczyniowego. Innymi następstwami udaru mogą być padaczka lub depresja poudarowa. W diagnozowaniu stosowane są: Usg Doppler tętnic, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny.

lek Andrzej Paciorkowski, specjalista chorób wewnętrznych i diabetologii


Po wykładzie przedstawiciel Firmy Farmaceutycznej Roche Diagnostics Polska pani Edyta Lubiak – Wilk zapoznała zebranych z prawidłowym prowadzeniem samokontroli przez chorych na cukrzycę. Mówiła jak należy prowadzić badania oraz jak się do nich przygotować. Po wykładzie Pani z firmy Farmaceutycznej przeprowadziła bezpłatną wymianę starych i uszkodzonych glukometrów na nowe. Wiele osób z tego skorzystało z innych gmin również. Spotkanie prowadził prezes Władysław Chodkiewicz, który przedstawił zebranym jak wygląda opieka świąteczna, weekendowa w Tarnogrodzie, rehabilitacja neurologiczna w Tarnogrodzie, przedstawił również na jakim etapie jest temat związany z wiatrakami.

Mówił o powołanym Stowarzyszeniu “Dobry Powiat” założone przez prawnika Józefa Łabę i Władysława Chodkiewicza, które ma się zajmować również ochroną zdrowia w powiecie. Podziękował zebranym za desygnowanie jego osoby jako kandydatury na radnego do Rady Powiatu ażeby podjąć działania ochrony zdrowia ze środków publicznych w powiecie. Jaka jest sytuacja na dzień dzisiejszy to wszyscy wiedzą i kto dopuścił do takiej sytuacji również wiadomo. Za ochronę zdrowia ze środków publicznych w powiecie odpowiedzialny jest starosta.

Wspomniał również o przygotowaniach do obchodów Światowego Dnia Walki z Cukrzycą, które w tym roku odbędą się 13 listopada w Tarnogrodzie. Następne spotkanie edukacyjne odbędzie się 2 października o godz. 15.00 w Tarnogrodzkim Ośrodku Kultury a tematy spotkania to dr Grażyna Klenk – Jarząbek “Cukrzyca – co to za choroba? Jak rozpoznać? Dlaczego dobrze leczyć?” oraz rehabilitantka Agnieszka Mulawa “Rehabilitacja sposobem na powrót do normalności”. Już dzisiaj wszystkich serdecznie zapraszamy.